Van Gogh, vị họa sĩ có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế kỷ 20, đã sớm qua đời ở tuổi 37. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp ngắn ngủi của mình, ông chỉ bán được một bức tranh duy nhất với giá như cho. Tuy rằng, trong cuộc sống của ông đầy khổ sở và sự đau đớn, những tác phẩm nghệ thuật mà ông tạo ra đã để lại một dấu ấn vĩ đại trong lịch sử nghệ thuật. Với những bức tranh phong cảnh như “Starry Night” và “Những cây olive,” Van Gogh đã thể hiện sự đam mê và tình yêu với màu sắc và ánh sáng, cùng với sự tài năng nghệ thuật vượt trội của mình.
Và dù ông không được công nhận khi còn sống, tài năng của Van Gogh đã được công nhận sau khi ông ra đi. Ngày nay, các tác phẩm của ông được trưng bày tại các bảo tàng nghệ thuật hàng đầu trên khắp thế giới và trở thành nguồn cảm hứng vĩ đại cho các nghệ sĩ thế hệ sau. Câu chuyện đầy bi kịch của Van Gogh là một minh chứng về sức mạnh của nghệ thuật và khả năng của con người để vượt qua những khó khăn để tạo ra những tác phẩm đỉnh cao của tạo hóa. Hãy cùng Tranh Canvas tìm hiểu nhé!
Van Gogh là ai?
Van Gogh đã được công nhận là một nghệ sĩ thiên tài, người có sức ảnh hưởng lớn đến lịch sử hội họa. Tuy nhiên, suốt cuộc đời, ông phải trải qua nhiều khó khăn, bệnh tật và ít danh tiếng.
Vincent van Gogh sinh vào năm 1853 ở miền Nam Hà Lan, là con của một mục sư. Năm 1869, ông làm việc cho một công ty quốc tế về nghệ thuật. Công việc này đưa ông đi qua nhiều thành phố ở châu Âu như London và Paris, nhưng năm 1876, ông bị sa thải. Trước khi chuyển sang sự nghiệp hội họa vào năm 27 tuổi, ông từng làm giáo viên và nhà truyền giáo. Van Gogh tự học một cách kiên trì và trong vòng 10 năm, ông đã tạo ra hơn 900 tác phẩm hội họa. Phong cách của ông chịu ảnh hưởng từ trường phái Ấn tượng và các nghệ sĩ như Degas, Toulouse-Lautrec, Pissarro và Gauguin.
Ngoài việc sáng tạo nhiều tác phẩm, Van Gogh không bán được tác phẩm nhiều và sống phụ thuộc vào em trai của mình. Theo trang web Vangoghmuseum, mỗi tháng, ông nhận được khoảng 100 đến 150 franc từ gia đình, một số tiền cao hơn mức sống trung bình rất nhiều. Tuy nhiên, ông phải đối mặt với khó khăn về tài chính, thậm chí đôi khi phải nhịn ăn để có tiền mua đồ vẽ đắt tiền. Tác phẩm duy nhất mà ông bán được trong suốt cuộc đời là bức tranh “Vườn nho đỏ ở Arles,” được mua bởi bà Anna Boch, một họa sĩ và nhà sưu tập, với giá 400 franc Bỉ. Bức tranh này sau đó được bà Anna Boch bán năm 1906 với giá 10.000 franc Bỉ và sau đó được tặng lại cho Bảo tàng Pushkin vào năm 1948.
Ngoài ra, Van Gogh cũng đã trao đổi tranh với một số người thân xa để có nhu yếu phẩm và họa cụ, nhưng thông tin về những giao dịch này không được ghi lại.
Tình yêu không đến với Van Gogh một cách dễ dàng. Theo DailyArt Magazine, ông thường phải lòng những phụ nữ lớn tuổi hơn mình, nhưng thường không được đáp lại. Năm 1872, khi mới 19 tuổi, ông cầu hôn em họ Caroline Haanebeek nhưng bị từ chối. Sau đó, một người em họ khác là Kee cũng từ chối tình cảm của ông.
Khi ông sống ở London vào năm 1873, ông đã phải lòng Eugénie Loyer, con gái của hiệu trưởng một trường nam sinh, người đã cho Van Gogh thuê phòng. Mối quan hệ giữa họ ban đầu rất thân thiết, nhưng Eugénie đã bí mật đính hôn với người thuê trọ trước ông. Sau khi biết tin, Van Gogh trải qua những thời kỳ mà tinh thần ông gặp khó khăn.
Năm 1882, ông chuyển về sống cùng một cô gái mại dâm ở Hà Lan, người đã truyền cảm hứng cho ông vẽ loạt tranh về Sien. Cô này đã có con và mang thai, cũng lớn hơn ông 5 tuổi. Tình yêu của họ bị gia đình cả hai phản đối và cuối cùng, Sien quyết định trở lại công việc buôn phấn để kiếm sống, trong khi Van Gogh không thể thực hiện lời hứa cưới cô.
Tranh phong cảnh của Van Gogh
Năm 1884, Vincent chuyển về sống cùng bố mẹ ở Nuenen (Hà Lan) và phải lòng một cô hàng xóm tên Margaretha, lớn hơn ông 10 tuổi, nhưng kế hoạch kết hôn của họ cũng bị gia đình cô phản đối. Khi ông sống ở Nuenen, ông cũng có mối tình với Gordina de Groot, một phụ nữ nông dân, người xuất hiện trong bức tranh “Người ăn khoai tây.” Cuối cùng, người cuối cùng mà ông yêu là Agostina Segatori, một người mẫu nổi tiếng ở Paris.
Ngoài chuỗi dài các mối tình đổ vỡ, Van Gogh gặp một cú sốc lớn khi mâu thuẫn với người bạn Gauguin. Năm 1888, Gauguin đã đến Pháp với ý định lập một trại sáng tạo tập thể, tin rằng đó là cách nhanh nhất để thúc đẩy sự tiến bộ trong hội họa tại thời điểm đó. Tại đây, hai tư tưởng lớn của Van Gogh và Gauguin đã gặp nhau và hình thành Xưởng vẽ Arles. Ban đầu, họ làm việc hòa thuận, nhưng sau đó, mâu thuẫn bắt đầu nảy sinh. Van Gogh không thích chủ nghĩa biểu tượng, trong khi Gauguin trung thành với lối vẽ của mình. Sau gần 10 tuần làm việc cùng nhau, họ đã cãi nhau và chia tay. Có lý thuyết cho rằng Van Gogh đã cắt bỏ tai mình trong một cơn thịnh nộ sau mâu thuẫn với Gauguin vào ngày 23/12/1888. Trong những ngày cuối đời, ông đã tự ý vào một nhà thương điên ở Saint-Rémy-de-Provence (Pháp) để điều trị. Trong thời gian này, ông đã tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng, trong đó có bức tranh “Đêm đầy sao.”
Vincent van Gogh tự kết thúc cuộc đời của mình vào năm 1890, khi ông mới 37 tuổi, sau nhiều năm đối mặt với các vấn đề sức khỏe tinh thần. Trong một bức thư gửi cho một người bạn năm 1889, ông viết: “Tâm tưởng của tôi không bao giờ được thư giãn, có lẽ do cuộc đời của tôi không bao giờ mang lại phút giây bình yên. Tôi chỉ có thất vọng cay đắng, điều này đã áp đảo toàn bộ sự nghiệp sáng tạo của tôi.”
Mặc dù khi qua đời, Van Gogh vẫn chưa nổi tiếng ở châu Âu, nhưng ngày nay, tác phẩm của ông thuộc danh sách các tác phẩm nghệ thuật đắt giá nhất trên toàn thế giới. Một số tác phẩm nổi tiếng của danh họa bao gồm “Hoa hướng dương,” “Chân dung Bác sĩ Gachet,” “Chân dung tự họa,” “Chân dung một phụ nữ trước cánh đồng lúa mì,” “Hoa diên vĩ” và nhiều tác phẩm khác.
Những bức tranh phong cảnh đẹp nhất của Van Gogh
Chùm tranh “Hoa hướng dương” – 1890
Hoa hướng dương
Van Gogh vẽ xong bốn tuyệt tác hội họa khắc họa hoa hướng dương chỉ sau sáu ngày. Trong thời gian đó, ông giữ được cảm xúc và sự tỉnh táo nhờ vào cà phê và rượu. Điều này thể hiện sự hết mình và tập trung của ông trong quá trình sáng tạo. Các nhà nghiên cứu và người yêu nghệ thuật thường nói rằng khi Van Gogh vẽ những bông hoa hướng dương, đó cũng là lúc tâm trạng của ông ổn định và tốt nhất. Đó là những giây phút vui vẻ và hạnh phúc hiếm hoi trong cuộc đời đầy khó khăn và bi kịch của ông.
Tuy đây không phải là một bức Tranh phong cảnh, nhưng màu sắc vàng trong các tác phẩm của Van Gogh có ý nghĩa quan trọng. Đối với ông, màu vàng là biểu tượng của ánh mặt trời, sự ấm áp, tình bạn, niềm vui và hạnh phúc. Màu vàng trong tranh của ông thường tạo ra sự tươi sáng, sáng rạng và lạc quan, thể hiện sự lạc quan và niềm tin trong cuộc sống, dù mặc cho những khó khăn mà ông phải đối mặt.
Trong văn học Hà Lan, hoa hướng dương được xem là biểu tượng của sự hy sinh, sự cống hiến tận tụy và lòng trung thành. Loạt tranh về hoa hướng dương của Van Gogh không chỉ là một bức tranh đơn thuần về hoa, mà còn là một câu chuyện về sự sống và cái chết. Ông thể hiện hoa từ khi nở rộ với sự tươi trẻ và sức sống đầy màu sắc cho đến khi hoa tàn, tượng trưng cho vòng tuần hoàn của cuộc sống và cái chết. Điều này thể hiện tư duy triệt hạ của ông về sự sống và cái chết, và ý muốn thể hiện sự đẹp đẽ và ý nghĩa trong những điều tưởng chừng như bình thường nhất trong cuộc sống hàng ngày.
Bức “Chân dung bác sĩ Gachet” – 1890
“Chân dung Bác sĩ Gachet” tuy cũng không phải một bức Tranh phong cảnh, nhưng cũng là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của danh họa người Hà Lan, Vincent Van Gogh. Bác sĩ Paul Gachet, người được vẽ trong bức tranh này, chính là người đã chăm sóc và đồng cảm với Van Gogh trong những năm cuối đời đầy khó khăn và bất hạnh.
Ban đầu, ấn tượng đầu tiên của Van Gogh về Bác sĩ Gachet không hề tích cực. Trong một lá thư gửi em trai, ông miêu tả: “Anh nghĩ chúng ta không nên trông cậy vào bác sĩ Gachet. Ông ấy có lẽ còn bất thường hơn anh. Một người mù dẫn đường một người mù khác, không phải là rốt cuộc cả hai sẽ ngã xuống mương sao?”.
Tuy nhiên, trong lá thư sau đó, Van Gogh đã thay đổi quan điểm và viết: “Anh đã tìm thấy một người bạn thật sự ở nơi bác sĩ Gachet, giống như một người anh trai, bọn anh giống nhau không chỉ ở hình hài mà còn ở tinh thần”. Sự gần gũi và sự đồng cảm mà Van Gogh cảm nhận được từ Bác sĩ Gachet đã khiến ông thực hiện bức chân dung này, mang đậm vẻ u sầu và sâu lắng.
Trong bức tranh, Bác sĩ Gachet được vẽ với một diện mạo tràn đầy nỗi buồn và sự u sầu. Với ánh mắt buồn bã, khuôn mặt của ông như thể hiện “nỗi buồn của thế hệ”. Điều này thể hiện sự nhạy bén của Van Gogh trong việc chuyển tả cảm xúc và nội tâm của nhân vật trong chân dung, không chỉ đơn thuần là một bản sao về diện mạo.
“Chân dung Bác sĩ Gachet” được xem là một tác phẩm tiên phong và phá cách trong việc khắc họa chân dung hiện đại, không chỉ về mặt hình thức mà còn về nội dung và tâm hồn của nhân vật.
Bức “Ông cụ buồn bã” (hay “Bên ngưỡng cửa vĩnh hằng”) – 1890
Bức tranh này được tạo ra khi Van Gogh bắt đầu hồi phục sau một cơn suy sụp nặng nề, và cũng là khoảnh khắc chỉ hai tháng trước khi ông qua đời – một cái chết gây nhiều bí ẩn và đánh dấu bằng việc tự tử, theo kết luận của người ta thời đó.
Tư thế của nhân vật ông già trong bức tranh đã tạo ấn tượng mạnh mẽ với Van Gogh từ nhiều năm trước. Họa sĩ đã thực hiện nhiều bức phác họa bằng chì để khắc họa tư thế này, thể hiện sự buồn bã và thất vọng tột cùng mà ông cảm nhận được.
Với Van Gogh, dù ông đã cố gắng rất nhiều, nhưng theo ông, những bức tranh vẫn không thể nào đặc tả đúng cái đẹp của hình ảnh mà ông thấy trong thực tế: “Bên cạnh Chúa và sự vĩnh hằng, còn có những biểu cảm tuyệt đẹp như thế này nữa. Ông cụ này không hề biết rằng trong một khoảnh khắc ngồi yên lặng ở góc phòng, ông đã tạo nên một hình ảnh quý giá, tuyệt đẹp, đầy cảm xúc, khiến ông như đang rất gần với ngôi nhà vĩnh hằng của Chúa”.
Tác phẩm này thể hiện một phần quan điểm tôn giáo của Van Gogh. Mặc dù khuôn mặt của nhân vật chính bị che giấu, nhưng sự buồn bã và cay đắng vẫn rõ ràng. Điều này có lẽ chính là lý do tại sao Van Gogh đã đặt tên cho bức tranh là “Bên ngưỡng cửa vĩnh hằng“. Mỗi khi ông cảm nhận nỗi buồn đau, ông cũng đồng thời nghĩ về Chúa và sự vĩnh hằng, thể hiện sự kết nối sâu sắc giữa nghệ thuật và tâm hồn của ông.
Bức “Đêm đầy sao” – 1889
Starry Night – Đêm đầy sao
Bức tranh “Đêm đầy sao” là một bức Tranh phong cảnh khắc họa quang cảnh bên ngoài phòng bệnh của Van Gogh tại một bệnh viện tâm thần ở miền Nam nước Pháp. Ông quan sát khung cảnh này thông qua cửa sổ của phòng bệnh vào buổi tối, mặc dù ban đêm không có bệnh nhân nào được phép đi ra ngoài.
Bức tranh này là một trong những tác phẩm Tranh phong cảnh nổi tiếng nhất của Van Gogh và đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp hội họa của ông, khi ông bắt đầu dành nhiều thời gian hơn cho sự phát triển của trí tưởng tượng.
“Đêm đầy sao” cũng là một tác phẩm Tranh phong cảnh gây tranh cãi trong giới phê bình. Có hai trường phái: một trường phái tin rằng Van Gogh đã vẽ bầu trời sao bằng trí tưởng tượng, trong khi trường phái khác cho rằng ông đã tái hiện chính xác vị trí của các ngôi sao mà ông nhìn thấy trên bầu trời, không dựa vào trí tưởng tượng.
Nhiều nhà bình tranh thậm chí tin rằng Van Gogh đã vẽ vị trí của các ngôi sao dựa trên một đoạn kinh thánh nằm trong cuốn Cựu ước, miêu tả một giấc mơ của thánh Joseph. Bức Tranh phong cảnh này ngoài việc khắc họa một bầu trời đêm đầy sao sáng, nó còn chứa trong đó sự biểu đạt và sâu sắc về trạng thái tinh thần của Van Gogh tại thời điểm ấy, với một sự gợi mở và trí tưởng tượng đầy sức sống.”
Bức “Những cây ôliu” – 1889
Những cây olive
Van Gogh đã sáng tạo ít nhất 18 bức tranh về những cây ôliu trong thời kỳ điều trị tại bệnh viện tâm thần ở miền Nam nước Pháp. Cửa sổ của phòng bệnh của ông mở ra một khu vườn cây ôliu, và trong đó, “Những cây ôliu” luôn được xem như một bức Tranh phong cảnh đồng hành với “Đêm đầy sao”.
Tranh “Những cây ôliu” khắc họa quang cảnh ban ngày, trong khi “Đêm đầy sao” thể hiện quang cảnh ban đêm, nhìn ra từ cửa sổ của phòng bệnh của Van Gogh.
Các bức Tranh phong cảnh về cây ôliu có ý nghĩa quan trọng đối với Van Gogh, thể hiện triết lý về cuộc sống, về sự thần thánh và thiêng liêng trong vòng quay tuần hoàn của cuộc sống, cũng như cảm thức về Chúa. Hình ảnh thu hoạch cây ôliu thể hiện mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Đồng thời, nó còn là một ẩn dụ về vòng tuần hoàn của cuộc sống, khi mà thu hoạch cũng đồng nghĩa với cái chết của những trái ôliu đã chín.
Van Gogh thường tìm thấy sự thư giãn và khuây khỏa khi tiếp xúc với thiên nhiên. Khi ông vẽ loạt Tranh phong cảnh về cây ôliu, ông đã bắt đầu trải qua những thời kỳ lâm bệnh nặng, đối diện với tình trạng rối loạn tâm thần. Đây có thể coi là một cách để ông thể hiện tâm trạng và tương tác với thế giới xung quanh trong thời điểm khó khăn của cuộc đời ông.
Bức “Quán café về đêm” – 1888
Hôm nay, khi du khách đến thăm thành phố Arles ở Pháp, họ vẫn có thể tìm thấy quán café mà Van Gogh từng khắc họa trong bức tranh nổi tiếng, và cách bài trí của nó vẫn giữ nguyên như xưa.
Lý do khiến Van Gogh chọn vẽ quán café này là vì nó luôn được thắp sáng mỗi khi đêm đến. Nhờ vậy, ông có thể “vẽ màn đêm mà không cần sử dụng màu đen.” Thường thì các họa sĩ vẽ cảnh đêm sẽ phác họa cảnh vật và sau đó chuyển phác họa thành tranh vào ban ngày. Nhưng Van Gogh đã quyết định vẽ trực tiếp Tranh phong cảnh tại “hiện trường,” bất kể màu trời đã chuyển sang đêm tối.
Vào thời điểm đêm tối, Van Gogh không thể lựa chọn màu sắc một cách chính xác. Tuy nhiên, ông coi điều này như một thách thức thú vị và nói rằng “đây là cách duy nhất để thoát ra khỏi những bức tranh khắc họa màn đêm theo kiểu truyền thống.”
Trong những bức tranh của mình, Van Gogh luôn thể hiện lòng tin đối với tôn giáo và lòng kính trọng Chúa. Điều này là một nhu cầu thường trực và xuất hiện mỗi khi ông cầm cọ vẽ.
Với bức Tranh phong cảnh này, ban đầu Van Gogh chỉ định xuống phố đêm để khắc họa những ngôi sao. Tuy nhiên, khi ông nhìn thấy quang cảnh tại quán cà phê, ý tưởng khắc họa “những con người sống động xuất hiện dưới bầu trời sao vẫn mãi hiện hữu” bất chợt nảy ra trong tâm hồn ông.
Loạt tranh chân dung tự họa
Chân dung tự họa
Trong sự nghiệp của Vincent Van Gogh, không thể không đề cập đến những bức chân dung tự họa của ông. Van Gogh đã tạo ra hàng chục bức chân dung tự họa với nhiều phong cách khác nhau trong suốt cuộc đời mình.
Điều đặc biệt là hiếm khi Van Gogh trong tranh nhìn thẳng vào mắt người xem. Thay vào đó, ông thường tạo ra các bức chân dung tự họa với góc nhìn khác biệt, thể hiện tâm trạng và tương tác của bản thân với thế giới xung quanh.
Ngoài ra, khi Van Gogh vẽ chân dung của chính mình, ông thường sử dụng một tấm gương để tự quan sát và tạo tranh. Do đó, phần mặt bên phải trong tranh thường là phần mặt bên trái của ông và ngược lại. Điều này tạo ra một sự thú vị trong việc tạo tranh chân dung tự họa và thể hiện phong cách độc đáo của Van Gogh trong nghệ thuật.
